Fonetische articulatiestoornis

Wat is een fonetische articulatiestoornis?

Een fonetische stoornis is een stoornis waarbij het kind de klank kan maken, en ook deze klank bedoelt, maar de klank technisch niet goed maakt, en dus vervormt. Bij een fonetische articulatiestoornis worden klanken technisch niet goed gevormd. De verstaanbaarheid wordt daardoor slechter.

Veel voorkomende fonetische problemen zijn:

• Slissen / lispelen: Bij lispelen en slissen worden klanken zoals de /s/, /z/ en /sj/ verkeerd uitgesproken. Dit kan veroorzaakt worden door te slappe tongspieren, doordat de klank verkeerd is aangeleerd, of door een te geringe beheersing van de tongmotoriek. De klanken klinken onzuiver en woorden waarin deze klanken voorkomen zijn moeilijker verstaanbaar. Lispelen en slissen gaan vaak gepaard met afwijkende mondgewoonten.
• Interdentaliteit / addentaliteit: Hierbij worden de klanken s,z,t,d,n,l gevormd met de tong tussen of tegen de boventanden. Dit gaat vaak gepaard met afwijkend mondgedrag waardoor er een overbeet of open beet kan ontstaan.
• Problemen met uitspraak van de /r/

Wat doet de logopedist?

De logopedist onderzoekt de oorzaak van het slissen. Daarna kan er een behandeling worden gestart. Hierbij wordt er bijvoorbeeld aandacht besteed aan het onderscheid tussen een goede en een foute [s]; hierbij worden het luisteren, kijken en voelen ingeschakeld.

Met oefeningen van de mondmotoriek worden de spieren in de mond versterkt en men leert de tong op de juiste wijze te gebruiken. Eerst wordt geleerd alleen de losse klank goed uit te spreken, daarna wordt de klank in lettergrepen, woorden en zinnen geoefend. Tenslotte moet de goede uitspraak gebruikt worden in het gewone spreken. Bij de behandeling van fonetische articulatieproblemen zal de behandeling vaak gecombineerd worden met afleren van de afwijkende mondgewoonten.

Het resultaat van de behandeling hangt af van de oorzaak van het slissen, en van factoren als leeftijd, motivatie en inzet.