Taalontwikkelingsstoornissen (TOS) / Vertraagde taalontwikkeling

Wat is een vertraagde taalontwikkeling?

Men spreekt van een vertraagde taalontwikkeling wanneer een jong kind in zijn taal duidelijk achterblijft bij leeftijdgenootjes. Het kind spreekt (nog) niet of opvallend minder; het spreekt in onvolledige, kromme zinnen; het spreken is minder goed verstaanbaar en soms begrijpt het kind niet goed wat er gezegd wordt.
Een vertraagde taalontwikkeling kan samenhangen met andere stoornissen zoals slechthorendheid of een algehele achterstand. Maar het komt ook voor dat het kind slecht spreekt zonder dat er een duidelijke oorzaak voor gevonden wordt.

Wat is een Taalontwikkelingsstoornis (TOS)?

Kinderen met een taalontwikkelingsstoornis hebben moeite om zich te ontwikkelen op het gebied van taal. Ze vinden het bijvoorbeeld moeilijk om woorden en klanken te onthouden. Wat de oorzaak is van een taalontwikkelingsstoornis dat weten we nog niet precies, maar mogelijk ligt een deel van het probleem in de hersenen.

Belangrijke signalen van een TOS

• het kind kent weinig woorden
• het kind heeft moeite om op een woord te komen
• het kind is slecht verstaanbaar
• het kind maakt veel fouten bij het maken van zinnen
• het kind maakt erg korte zinnen
• het kind begrijpt anderen vaak niet
• het kind lijkt niet te luisteren
• het kind is erg stil en praat weinig
• het kind wordt boos als het niet begrepen wordt of anderen niet begrijpt

Taalontwikkelingsstoornis of taalachterstand?

Een taalachterstand is iets anders dan een taalontwikkelingsstoornis. Alle kinderen met een taalontwikkelingsstoornis hebben een taalachterstand. Maar niet alle kinderen met een taalachterstand hebben een taalontwikkelingsstoornis. Een taalachterstand ontstaat soms ook als een kind te weinig te maken krijgt met taal in de eerste levensfase.

Een vertraging in de taalontwikkeling geeft problemen: het kind wordt door de omgeving niet begrepen en het kan zich niet goed uiten. Dit kan tot gedragsproblemen leiden: het kind wordt opstandig en driftig als het niet begrepen wordt of het gaat zich juist steeds meer terugtrekken. Ook het leren op school kan moeizamer verlopen.

Wat doet de logopedist?

De logopedist onderzoekt uitgebreid de taal van het kind. Daarbij wordt ondermeer gebruik gemaakt van gestandaardiseerde testen. Verder onderzoek en eventueel behandeling door een kinderarts of kno-arts kan nodig zijn.

De logopedische behandeling is indirect en/of direct. Bij een indirecte therapie instrueert en begeleidt de logopedist de ouders of verzorgers in de manier waarop ze het kind tot spreken kunnen stimuleren. Bij de directe logopedische behandeling staat de wisselwerking tussen kind en logopedist centraal. De logopedist traint het taalbegrip en verbetert het luistergedrag; er wordt o.a.gewerkt aan de woordenschat en de zinsbouw Bij kinderen die nog niet of nauwelijks spreken krijgen de voorwaarden om tot spreken te komen aandacht: het gebruiken van taal voor een bepaald doel, het imiteren van een ander, het oogcontact , het nemen van beurten. De ouders of verzorgers worden zoveel mogelijk bij de behandeling betrokken.
In de therapie wordt rekening gehouden met de totale ontwikkeling van het kind, de eventuele bijkomende problemen en de mogelijkheden in de omgeving van het kind.

Het onderzoek en de behandeling van een vertraagde taalontwikkeling worden als regel vergoed door de ziektekostenverzekeraars, na verwijzing door huisarts of medisch specialist.

Informatie over TOS (taalontwikkelingsstoornissen)

• Poster: Heeft mijn kind een TOS? Klik hier.
• Factsheet TOS: Klik hier.
• Herken de signalen van een TOS: Klik hier.

Deze tekst is aangeleverd door de NVLF, alle rechten voorbehouden.